Atinuke Akinbade mace ce mai harkar noma, wadda ta shafe shekaru 15 ta na noman rogo a Jihar Oyo. Kafin ta fara noman rogo, kasuwanci ta fara, amma saboda rashin nasibin kasuwa, sai ta watsar, ta kama noma.
Atinuke yanzu ita ce Shugabar Ƙungiyar Ƙananan Manoma ta Mata a Jihar Oyo, wato SWOFON. Abin da kawai ta maida hankali a kai, shi ne noman rogo da aikin sarrafa garin kwaki.
“Da farko dai tireda na ɗan fara, amma saboda ba ni da nasibi, harkar ba ta karɓe ni ba. Sai na watsar, na kama harkar noma, shekaru 15 da su ka wuce kenan.
“Na zaɓi noma saboda na san ina da himma, ƙwazo da juriya. Kuma ma san ina da nasibi a noma. Sannan sana’a ce mai riba idan aka riƙe ta da muhimmanci. To amma ni dai noman rogo kaɗai na riƙe, sai kuma aikin sarrafa rogo zuwa garin kwaki.
“Na fara noma a gonar iyaye na, inda aka ba ni wani tsagi ina nomawa. Saboda samun gona a wurin mace abu ne ba mai sauƙi ba. Daga nan kuma miji na ya samo min wata ƙarama duk ina nomawa.”
Ta ce ta na cikin ƙungiyar mata manoma, wadda su ka raba ƙungiyar gida 10. Mu kan riƙa haɗa kuɗaɗe mu na bada ramce a cikin mu ga duk mai buƙata.
Babbar matsalar da ta ce su ke fuskanta, ita ce sauyin yanayi. Saboda ya na yi wa rogo illa sosai. Kamar ka ga canjin lokacin ruwan sama da lokacin rani. Ba ni iya yin noman rani, saboda ba ni da ƙarfin sayen kayan noman rani.
“Batun samun horaswa kuwa, zan iya cewa an taɓa yi min holaswar yadda zan kiyaye da kare gona ta. Hakan kuwa ya taimaka min sanin ma menene gona ko ita kan ta ƙasar gonar. Amma ba horaswa ba ce ta sauyin yanayi.” Inji Atinuke.
Batun matsalar tsaro dai a cewar ta babu wannan barazanar a tare da su. “Saboda Gwamna ya na yi wa manoma ƙoƙari sosai wajen ɓangaren tsaro. A nan gaskiya ba zan ce mu na da wata matsalar tsaro ba.”
Sai dai ta ce ba kayan aiki na zamani su ke amfani da su ba. Kayan aikin ci-da-ƙarfi su ke noma da sarrafa rogo da su.
An tambaye ta ko ta na da ma’aikata, sai ta ce masu aiki su ke kira, su yi aiki a biya su. Daidai yawan aikin mutum, daidai kuɗin da za su biya shi. “Wani har aikin Naira 5,000 ya ke yi.” Inji ta.
Ta ce a kasuwa ta ke sayo irin rogo, ba gwamnati ke ba su ba.
Batun sarrafa garin rogo kuwa, ta ce ta kan sarrafa daga buhuna 15 zuwa 40 a cikin wata ɗaya.
Discussion about this post